- Sonu ‘-er’ ile biten fiillerdir. Tek istisna ‘aller’dir, “aller” düzensiz fiildir. Düzenli fiil çekimlerinin özneye göre ekleri vardır.
- Sonu ‘-ir’ile biten fiillerdir. Sonu “-ir” olan fiillerin tamamı düzenli değildir, bir kısmı düzensizdir. Eğer “-ir” ile biten bir fiil isimden ya da sıfattan türemişse düzenli fiildir, bunlar haricindeki fiilleri ayrıyeten öğrenmek gerekir.
♥ grand: büyük ⇒ grandir: büyümek
♥ rouge: kırmızı ⇒ rougir: kızarmak
♥ fleur: çiçek ⇒ fleurir: çiçek açmak
1) Sonu ‘-er’ Olan Fiillerin Çekimi
♥ aimer, détester, trouver, manger, sauter, travailler, marcher, parler…
Bu fiillerin özneye göre ekleri şu şekildedir:
Je / J’ |
-e |
Tu |
-es |
Elle / Il / On |
-e |
Nous |
-ons |
Vous |
-ez |
Ils / Elles |
-ent |
♥ Örnek olarak “trouver” ve “aimer” fiillerine bakalım:
trouver (bulmak) |
aimer (sevmek) |
Je trouve |
J’aime |
Tu trouves |
Tu aimes |
Il/Elle/On trouve |
Il/Elle/On aime |
Nous trouvons |
Nous aimons |
Vous trouvez |
Vous aimez |
Ils/Elles trouvent |
Ils/Elles aiment |
ATTENTION:
Bazı fiillerin köklerinde yazım değişikleri olmaktadır. Bu yazım değişiklikleri telaffuzla ilgilidir.
- Verbes en -cer
- Verbes en -ger
- Verbes en -yer
- Verbes en -eler / -eter
- Changement d’accent (è)
Sadece ‘nous’ öznesinde ‘c’ harfi ‘ç’ye dönüşür. Bunun sebebi, “c”den sonra kalın sesli harf geldiğinde, “k” sesi vermesidir. Burada “s” sesinin aynen kalması için “ç” harfine dönüşür.
♥
commencer [komañse] (başlamak) |
Je commence |
Tu commences |
Il/Elle/On commence |
Nous commençons |
Vous commencez |
Ils/Elles commencent |
(∴ Eğer “nous” öznesi için commencons şeklinde çekilseydi, okunuşu “komañkon” olurdu. Çünkü “c” harfi, kendisinden sonra kalın sesli harf gelirse “k” sesini verir. “s” sesini koruyabilmek için “c”, “ç” harfine dönüştü.)
♥
placer [plase] (yerleştirmek, koymak) |
Je place |
Tu places |
Il/Elle/On place |
Nous plaçons |
Vous placez |
Ils/Elles placent |
Sadece ‘nous’ öznesinin çekiminde görülen değişikliktir. Telaffuzda ‘j’ sesini çıkarabilmek için ’-ons’ eki, ‘-eons’ şeklinde yazılmalıdır.
♥
manger [manje] (yemek yemek) |
Je mange |
Tu manges |
Il/Elle/On mange |
Nous mangeons |
Vous mangez |
Ils/Elles mangent |
‘Nous ve vous özneleri haricindeki’ öznelerin çekiminde ‘y’ harfi ‘i’ harfine dönüşür.
♥
payer [paye] (ödemek) |
Je paie |
Tu paies |
Il/Elle/On paie |
Nous payons |
Vous payez |
Ils/Elles paient |
‘Nous ve vous özneleri haricindeki’ öznelerin çekiminde ‘l’ ve ‘t’ harfleri çift yazılır.
♥
appeler [apöle] (çağırmak) |
J’appelle [japel] |
Tu appelles [tü apel] |
Il/Elle/On appelle [il/el/on apel] |
Nous appelons [nuz apöloñ] |
Vous appelez [vuz apöle] |
Ils/Elles appellent [ilz/elz apel] |
♥
jeter [jöte] (fırlatmak) |
Je jette [je jet] |
Tu jettes [tü jet] |
Il/Elle/On jette [il/el/on jet] |
Nous jetons [nu jötoñ] |
Vous jetez [vu jöte] |
Ils/Elles jettent [il/el jet] |
Note: Her zaman olduğu gibi burada da istisnalar mevcuttur. Bazı fiiller “l” ya da “t” yerine ‘è’ alır: acheter, geler, congeler, demanteler… Tabii ki yine “nous ve vous özneleri hariç”.
♥
acheter [aşöte] (satın almak) |
J’achète [jaşet] |
Tu achètes [tü aşet] |
Il/Elle/On achète [il/el/on aşet] |
Nous achetons [nuz aşötoñ] |
Vous achetez [vuz aşöte] |
Ils/Elles achètent [ilz/elz aşet] |
♥ préférer, considérer, espérer, répéter, sécher, mener, lever, peser…
Bu fiilerde, ‘nous ve vous özneleri haricinde’, ‘aksan grave (è)’ kullanılır.
♥
préférer [prefere] (tercih etmek) |
Je préfère |
Tu préfères |
Il/Elle/On préfère |
Nous préférons |
Vous préférez |
Ils/Elles préfèrent |
♥
lever [löve] (kaldırmak) |
Je lève [je lev] |
Tu lèves [tü lev] |
Il/Elle/On lève [il/el/on lev] |
Nous levons [nu lövoñ] |
Vous levez [vu löve] |
Ils/Elles lèvent [il/el lev] |
2) Sonu ‘-ir’ Olan Fiillerin Çekimi
♥ grandir, grossir, mincir, maigrir, rougir, blanchir, noircir, jaunir, rajeunir, vieillir, rétrécir, pourrir etc.
♥ remplir, choisir, abolir, accomplir, subir, punir, applaudir, salir, réussir, réfléchir, obéir, désobéir, trahir, établir, démolir, mûrir, guérir, réunir etc.
Bu fiillerin özneye göre ekleri şu şekildedir:
Je / J’ |
-is |
Tu |
-is |
Elle / Il / On |
-it |
Nous |
-issons |
Vous |
-issez |
Ils / Elles |
-issent |
♥ Örnek olarak “finir” ve “obéir” fiillerine bakalım:
finir (bitirmek) |
obéir (itaat etmek) |
Je finis |
J’obéis |
Tu finis |
Tu obéis |
Il/Elle/On finit |
Il/Elle/On obéit |
Nous finissons |
Nous obéissons |
Vous finissez |
Vous obéissez |
Ils/Elles finissent |
Ils/Elles obéissent |
Note:
- Fiil ister düzenli ister düzensiz olsun tekil şahısların okunuşları her zaman aynıdır. Yazılışta küçük farklar olabilir.
- Çoğul şahıslarda ise (istisnalar hariç) fiil ister düzenli ister düzensiz olsun öznelerin ekleri (-ons, -ez, -ent) her zaman aynıdır.
Sonu ‘ir’ ile biten düzenli fiilleri çekimlerken kelimenin sonundaki ‘r’ atılarak (s, s, t, ssons, ssez, ssent) ekleri getirilir. Bu fiilerde ‘s’ vurgusu vardır.
♥ Finir:
Je finis (fini) |
Tu finis (fini) |
Il/Elle/On finit (fini) |
Nous finissons (finissõ) |
Vous finissez (finissɛ) |
Ils/Elles finissent (finis) |
- Tekil şahısların okunuşları aynıdır. Kelimenin sonundaki ‘r’ atılarak ekler (s, s, t) getirilir.
- Çoğul şahısların telaffuzunda hep ‘s’ vurgusu olacaktır. Nous ve vous öznelerinin ekleri her zaman okunurken elles/ils öznesinin eki okunmaz.