Fransızcada “bon” ve “bien” sıklıkla karıştırılan kelimelerdir çünkü her ikisi de “iyi” anlamına gelen olumlu bir anlam taşır. Ancak kullanım alanları ve dil bilgisel işlevleri farklıdır.
BON
‘Bon’ kelimesi, “iyi” anlamının dışında kullanıldığı bağlama göre birçok anlam taşıyabilir.
(délicieux, heureux, adroit, agréable, bénéfique, excellent, exact, généreux)
Bu kelime, Fransızcada genellikle sıfat olarak kullanılır. Sıfat olarak kullanıldığında, bağlı olduğu ismin cinsiyetine (eril ya da dişil) ve tekillik-çoğulluk durumuna göre uyum sağlar.
Masculin/Pluriel: BON / BONS
Féminin/Pluriel: BONNE / BONNES
- C’est un bon film. (Bu, iyi bir film.)
→ “Film” eril bir isimdir. Nasıl bir film? İyi ya da kaliteli bir film.
- C’est une bonne personne ! (İyi bir kişidir!)
→ “personne” dişil bir isimdir. Nasıl bir kişi? Bir kişinin iyi bir karaktere sahip olduğunu ifade eden bir cümledir.
- Nous avons acheté un bon tapis pour la chambre. (Oda için iyi bir halı aldık.)
→ Nasıl halı? İyi, kaliteli halı.
- C’est un bon gâteau ! (Bu lezzetli bir pasta!)
- Ce gâteau est très bon. (Bu pasta çok lezzetli.)
- Les tartes sont bonnes. (Turtalar lezzetli.)
- Il est bon élève, il a toujours de bonnes notes. (O, iyi bir öğrenci; her zaman iyi notlar alır.)
- Tu as un bon travail. (Mükemmel bir iş çıkardın.)
- Il faut dormir suffisamment, c’est bon pour la santé. (Yeterince uyumak gerekir, bu sağlık için faydalıdır.)
- L’adresse est bonne, vous pouvez y aller directement. (Adres doğru, direkt oraya gidebilirsiniz.)
- C’est un homme bon. (Cömert bir adamdır.)
Ünlem ifadeleri
Bon ! (Peki, hadi bakalım)
Motivasyon, başlangıç ya da dikkat çekmek için kullanılır.
- Bon ! On commence la réunion. (Hadi bakalım! Toplantıya başlıyoruz.)
- Bon, ben, je vais y aller. À plus tard ! (Peki, ben gideyim. Görüşürüz!)
Ah bon ! (Gerçekten mi? / Öyle mi!?)
Şaşkınlık, merak ya da ilgi ifade etmek için kullanılır.
- Je vais déménager à Paris. (Paris’e taşınıyorum.)
- Ah bon ! Pourquoi ? (Gerçekten mi! Neden?)
BIEN
“Bien” kelimesi, Fransızcada bir zarftır (adverbe). Zarflar, fiilleri, sıfatları ya da başka zarfları niteler. “Bien” bir eylemin nasıl yapıldığını veya bir durumun olumlu bir şekilde gerçekleştiğini ifade etmek için kullanılır.
Fiili niteler:
- Elle chante bien. (O, güzel/iyi şarkı söylüyor.)
- Tu es bien arrivé ? (Sen güvenli bir şekilde vardın mı?)
- Vous vous sentez bien ? (Kendinizi iyi hissediyor musunuz?)
Sıfatı niteler:
- Il est bien courageux. (O, gerçekten cesur.)
(“Bien”, sıfat olan “courageux” kelimesinin anlamını yoğunlaştırır.)
Başka bir zarfı niteler:
- Tu parles bien doucement. (Çok yavaş konuşuyorsun.)
(“Bien”, zarf olan “doucement” kelimesini niteler ve konuşma hızının çok yavaş olduğunu vurgular.)
Ünlem ifadeleri
Eh bien → En fait, En réalité
“Eh bien…”, konuşmada düşünme, dikkat çekme veya tereddüt anlarında kullanılan bir dolgu sözcüğüdür. Bu ifade, genellikle “Aslında”, “Gerçekte” veya “Peki…” anlamlarını taşır.
- Eh bien, que veux-tu dire exactement ? (Peki, tam olarak ne demek istiyorsun?)
- Eh bien, je ne sais pas quoi dire… (Şey, ne diyeceğimi bilemiyorum…)
Bien ! → Allez !
“Bien !”, bir işareti veya başlangıcı ifade eder. Bu kullanımda, “Hadi!”, “Tamamdır!” anlamına gelir.
Bien ! Nous pouvons commencer. (Tamamdır! Başlayabiliriz.)
⊗Daha resmi durumlarda bu tür ifadelerde “bon” yerine “bien” tercih edilebilir.
Exercices:
- Cette tarte est vraiment _____ !
- C’est un _____ joli paysage !
- Il aime ce professeur, c’est un _____ enseignant !
- On se sent vraiment _____ chez toi !
- Ce cuisinier est très _____ dans son travail !
- Si tu es une _____ personne, tu dois toujours être honnête.
- J’aime _____ les films d’aventure.
- Le citron, c’est _____ pour le système immunitaire.
- Cette idée est _____ réfléchie, bravo !
- Ce gâteau est vraiment _____, tu l’as fait toi-même ?
- Il est _____ motivé pour réussir ses examens.
- Ce vin est _____, mais je préfère celui-là.
- Nous avançons _____ lentement.
- Cette tarte est vraiment bonne !
- C’est un bien joli paysage !
- Il aime ce professeur, c’est un bon enseignant !
- On se sent vraiment bien chez toi !
- Ce cuisinier est très bon dans son travail !
- Si tu es une bonne personne, tu dois toujours être honnête.
- J’aime bien les films d’aventure.
- Le citron, c’est bon pour le système immunitaire.
- Cette idée est bien réfléchie, bravo !
- Ce gâteau est vraiment bon, tu l’as fait toi-même ?
- Il est bien motivé pour réussir ses examens.
- Ce vin est bon, mais je préfère celui-là.
- Nous avançons bien lentement