“COD” ve “COI” farkı nedir?
Fransızcada COD ve COI kavramları, her ikisi de, cümlede yer alan ve eylemden etkilenen zamirlerdir. Zamir oldukları için, daha önce bahsedilen bir öğeden tekrar tekrar bahsetmeye gerek bırakmayıp, cümleyi pratikleştirme amacıyla kullanılır. ‘COD’ Fransızca cümlede fiile sorulan ‘ne, neyi, kimi’ sorularına cevap veren nesne görevinde kullanılırken, ‘COI’ ‘neye, kime, nede, kimde, neden, kimden’ sorularına cevap veren dolaylı tümleç rolünü üstlenir. Bu zamirlerin cümlede kullanılabilmesi için öncelikle hangi görevde kullanıldığının belirlenmesi ve ona göre COD ya da COI kullanımına geçilmesi gerekir.
Complément d’objet direct (COD)
Le verbe utilisé avec un COD est appelé verbe transitif direct. Pour trouver le COD d’un verbe, il suffit le plus souvent de se poser la question Qui? Quoi?
(COD ile kullanılan fiiller nesne almış fiillerdir. Bir fiilin COD’sini bulmak için “kim, ne, kimi, neyi” gibi soruları sormanız yeterlidir.)
ATTENTION: Cümlede geçen fiil, préposition (edat) almayan türden fiil olmalıdır ve zamir, COD durumundayken fiilden önce kullanılır.
♥ Tu regardes la télé? (Ben televizyon izliyorum.)
– Oui, je la regarde. (Evet (onu) izliyorum.)
(∴ Burada, “la télé” cümlenin nesnesidir. “Regarder” fiili hiçbir edat almaz (regarder qch). Cevap olarak da “ben onu izliyorum” deniliyor, yani “sen neyi izliyorsun” sorusuna televizyon kelimesini tekrar kullanmaktan kaçınmak için yerine ‘onu’ zamirini kullanıyoruz.)
♥ Tu trouves ce costume élégant? (Bu takım elbiseyi zarif buluyor musun?)
– Oui, je le trouve élégant. (Evet, onu zarif buluyorum.)
♥ Voulez-vous voir votre fille? (Kızınızı görmek ister misiniz?)
– Oui, je veux la voir. (Evet, onu görmek istiyorum.)
Complément d’objet indirect (COI)
Pour trouver le COI d’un verbe, vous devez poser la question A qui? A quoi? De qui? De quoi? selon la préposition avec laquelle se construit le verbe.
(COI ile kullanılan fiiller dolaylı tümleç almış fiillerdir. Dikkat edilmesi gereken, fiilin préposition (edat) almış olmasıdır. Burada ‘à’ edatı alan filleri bilmek önemli.)
♥ Tu parles toujours à mon amie? ( Arkadaşımla sürekli konuşuyor musun?)
– Oui, je lui parle toujours. (Evet, onunla sürekli konuşuyorum.)
(∴ parler à qqn/qch: biriyle / bir şeyle konuşmak)
♥ Tu téléphones à nous? (Bize telefon eder misin?)
– Oui, je vous téléphone. (Evet, size telefon ederim.)
(∴ téléphoner à qqn: birine telefon etmek)
♥ écrire à qqn: birine yazmak
♥ donner à qqn: birine vermek
♥ offrir à qqn: birine hediye vermek
ATTENTION:
COD ve COI zamir farklılığı şekilsel olarak, sadece 3. Tekil ve 3. Çoğul şahıslarda vardır. Fark ettiyseniz COD ve COI zamirleri 3. tekil ve 3. çoğul şahıslar haricinde aynı şekilde kullanılırlar. Bu yüzden cümle kurarken, “ben, sen, biz, siz” zamirlerinde belirtili nesne mi dolaylı tümleç mi diye düşünmeye gerek yoktur.